Kinderen en honden:

Allereerst ben ik van mening dat de hond een positieve bijdrage levert aan onze samenleving. Veel onderzoek heeft uitgewezen dat het houden van honden leidt tot minder stress, het is bloeddruk verlagend en geeft verantwoordelijksgevoel (bij de meeste mensen). De hoge aaibaarheidsfactor en het idee (bij de meeste onder ons) dat alles maar moet kunnen met onze hond heeft helaas ook een negatieve kant……

De hond is een roedeldier:
Een roedel bestaat uit een groep wolven/honden van meestal niet meer dan een tien à vijftien-tal dieren. De roedelleider is in 99% van de gevallen een teef (de Alfa). De Alfa teef controleert / kiest de ranghoogste reu (het mannelijk dier). Hierdoor beschikt zij over het beste genetische materiaal (de sterkste reu in de groep) maar ook investeert zij in de ouderlijke zorg van haar jongen. Doordat zij nummer 1 is, heeft zij de garantie dat haar jongen goed opgroeien. Instandhouding van de soort dus! De structuur in zo’n roedel is een hiërarchische, d.w.z. van hoog naar laag, waarbij er uiteraard naar de ranghogeren ultiem gehoorzaamd wordt. In de natuur is dit noodzakelijk omdat de wolf/hond ten eerste jaagt op grote prooidieren. Omdat het prooidier sneller is, kan de wolf niet alleen jagen. Ten tweede heeft de wolf/hond hulp nodig bij het verzorgen van de jongen. Meestal blijft een “oom” of “tante” achter bij de jongen als de rest van de roedel op jacht gaat. En daar komt als laatste bij dat een wolf een groot territorium nodig heeft, omdat zijn prooidieren graseters zijn en zich niet verplaatsen zolang er voldoende voedsel aanwezig is. De prooidieren blijven binnen een groot territorium, waardoor er met meerdere wolven / honden gejaagd moet worden.

De hond in huis:
Voor de hond is zijn plaats in ons gezin, een plaats in zijn roedel. Hij beschouwt ons als mede roedel- genoten!! Volgens zijn gedrag betekent dit concreet, dat hij ons zal beschouwen als ranghogere of als ranglagere. Als een hond of mens ranglager is, dan zal hij deze niet gehoorzamen. Beschouwt hij een hond of mens als ranghoger dan zal deze “ultiem” gehoorzaamd worden. Dat zelfs de meeste hondeneigenaren geen idee hebben dat onze hond in een dergelijke hiërarchische structuur functioneert blijkt wel uit de vele gedragsproblemen die eigenaren met hun hond(en) hebben. Buiten deze diverse rangorde-problemen (deze bestaan in diverse gradaties), is de relatie Kind – Hond een verhaal apart…

Relatie Kind – Hond:
Heel veel onderzoek, vaak naar aanleiding van nare incidenten tussen kinderen en honden, heeft uitgewezen dat de hond, het kind tot ongeveer de leeftijd van 12 jaar, als ranglager beschouwt. Dit heeft te maken met het nog niet volwassen zijn van het kind, dit zowel fysiek als mentaal. De hond is perfect in het signaleren van houdingen, bij ons mensen ook nog eens de stemintonatie, waardoor deze dus heel goed in de gaten heeft, dat hij het kind (tot ongeveer twaalf jaar) de baas is.

Dit betekent dus, bij mensen die kinderen en een hond hebben, dat de hond altijd, in verhouding tot het kind, als ranghogere geplaatst moet worden! Voor ons mensen is dit vaak moeilijk te begrijpen, laat staan te accepteren.

Een simpel voorbeeld:
Vaak hoor ik op mijn hondenschool dat eigenaren van honden hun (jonge) kinderen steunen in het uitvoeren van een commando…….. Fout, de hond zal exact volgens zijn hiërarchie, rangorde reageren. Natuurlijk zal deze doen en uitvoeren wat er op dat moment door het kind en zijn ranghogere baas gevraagd wordt. Vaak gaat dit gewoon goed, zelfs als het kind alleen is met de hond. Dit komt simpelweg doordat een commado, door het kind gegeven, iets voor de hond oplevert. U kunt hierbij denken aan een koekje, maar ook het weggooien van een balletje heeft voor de hond een toegevoegde waarde en kan leiden tot het probleemloos uitvoeren van de commando’s die op dat moment door het kind gegeven worden. Helaas doen kinderen ook vaak ouders na en “ dwingen “ de hond tot het uitvoeren van een commando. Op het moment dat er voor de hond geen toegevoegde waarde is en het kind is jonger dan 12 wordt de rangorde op dat moment “ondermijnd”. Als de hond niet het gevraagde uitvoert en de baas het kind tot overmaat van ramp ook nog eens steunt in het uitvoeren van het commando, kan het helaas verkeerd aflopen!

Wat kan er gebeuren ten gevolge van deze verkeerde acties door de baas…………..

Op het moment dat hond en kind alleen zijn, wordt de bewuste rangorde weer even bepaald. Dat de hond ondermeer communiceert met zijn gebit en dat de gevolgen hiervan gelijk verstrekkend zijn, is denk ik duidelijk. Zo zijn er veel goedbedoelde acties die wij, als hondeneigenaren, toelaten omdat we eenvoudig niet weten hoe de hond deze interpreteert.

Denk alleen maar aan de hond uitlaten, jonge kinderen die met hun grote vriend buiten lopen, zonder toezicht van ouders…… Hoe vaak mag het kind niet bij de hond in de mand liggen. De hond wordt gestoord tijdens het eten. Trek en stoeispelletjes. Het over de kop en rug aaien zijn dominante handelingen en dus taboe voor kinderen, zeker t.o.v. vreemde honden. Liggend stoeien met de hond, en nog veel meer….. Jonge kinderen die zich dus ranghoger ten opzichte van de hond opstellen terwijl deze die kinderen tot 12 jaar niet als zodanig accepteert!!

De Stichting Consument en Veiligheid heeft in 1997/1998 een onderzoek gedaan naar bijtincidenten met honden. Uit dit onderzoek is gebleken dat er jaarlijks zo’n 12.000 mensen poliklinisch worden behandeld ten gevolge van beten door de hond. In 70% van deze gevallen betreft het kinderen die gebeten zijn door hun eigen hond. Al deze kinderen waren jonger dan 10 jaar. Gelukkig neemt dit aantal, dankzij betere voorlichting, af.

Omdat ieder incident tussen kinderen en honden er één teveel is, verzorg ik lezingen omtrent dit onderwerp bij kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. U kunt mij hierover altijd benaderen, want voorlichting en ouders overtuigen hoe de verhoudingen tussen kinderen en honden werken zal uiteindelijk leiden tot minder bijtincidenten, die de hond, in de meeste gevallen, niet kwalijk te nemen zijn.